Veba marazı nedir nasıl bulaşır? Veba illetinin belirtileri nelerdir? Vebanın tedavisi..

Önemli bir bakteriyel enfeksiyon olan veba geçtiğimiz günlerde yine ortaya çıktı. Yüzyıllar evvel görülen ve milyarlarca insanın irtihaline neden olan veba, uzun bir vadedir neredeyse yok olmaya başlamıştı. Bulaşıcı bir hastalık olan veba, birinci kere Asya kıtasında ortaya çıkıp göç yoluyla yaygınlaşmıştı. Evet Veba marazı nedir nasıl bulaşır? Veba illetinin belirtileri nelerdir? Vebanın tedavisi..

Yersinia pestis ismindeki bakterinin neden olduğu illete veba denir. Asya kıtasında ortaya çıkmasına karşın en çok etkilenen kıta Avrupa oldu. Antik Çağlardan beri olan bu illete Kara Vefat olarak isimlendirilirdi. 1347 yılında Avrupa nüfusunun yüzde 40’nın irtihaline neden oldu. Yapılan araştırmalarda marazın farelerden kişilere geçtiği ortaya konuşmuştur. Lakin kesin bir malumat değildir. Illetin yüzyıllar sonra tedavisi bulunmuştur. Virüs bulaşan kimselerde kemik ve cilt yapısında bozukluk olduğundan Orta Çağ devrinde bu hastalara zombi denilirdi. Kirli ortamları seven bakteri sıhhatsiz beslenmeyle bir arada süratle artabilir. Farelerin yanı sıra pirelerden de bulaştığından hayvandan beşere kişiden kişiye geçebilir. Salgının ortaya çıkmasından evvelki yıllarda fare vefatları artmıştır. Asya da çıkıp Avrupa’yı yok eden veba marazı günümüzde ise Afrika hala görülür. Gelişen teknolojiyle azalmaya başlayan veba Memleketimizde Osmanlı Devleti vaktinde yaygınlaşmıştı. Bu devirde sıklıkla kullanılan İpek Yolu ticaretiyle Asya’dan gelen kervanların içinden İstanbul’a ve kimi kentlerde görüldü. 

VEBA MARAZININ NEDENLERİ NELERDİR?

Bakteri; yabani olan tavşan, fare, köpekler ve mekan sincaplarına pire ısırmasıyla makbul. Bakteri yalnızca iç organları değil birebir hengamda kemik yapısını ve cilt yüzeyinde de bozukluklara neden olur. Bu hayvanların beşerlerle ortak kullandıkları ortamlarda kişilere da makbul. Hava ve temas yoluyla yayılır. Birebir devirde direk olarak bu pireler kişileri da ısırabilir. 

VEBA ILLETININ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Pirenin ısırdığı bölgelerde al lekeler ve kızarıklıklar oluşur. Bakteri vücuda enjekte olduktan sonra birinci olarak eklem ağrılarına neden olur. Bunun akabinde yüksek ateş, kusma, bağırsak bozukluğu, kilo kaybı ve titreme ile devam eder. İlerlediğinin göstergesi ise burundan kan gelmesidir. Başkaca pirenin ısırdığı ciltte virüs ilerledikçe önemli deformasyonlara neden olur. Görünüşü bozarak cilt çürümesi meydana gelir. Vücudun iç kısmında ise lenf bezlerine yerleştiğinden şişkinlikler meydana gelirken gayrı organların da işlevsel potansiyellerini düşürür. 

VEBA ILLETININ TEDAVİSİ VAR MIDIR?

Belirtiler vesair marazların belirtileriyle birebirdir. Lakin şiddeti biraz daha ziyadedir. Birinci yıllarda belli bir tedavi usulü olmadığından ölümlere neden oldu. Ama şimdilerde güçlü antibiyotikler sayesinde hastalık yok denecek kadar azaldı. Rastgele bir operasyon yapılması mümkün olmayan illette yalnızca vücuda yerleşmiş bakterinin direnci kırılmaya çalışılır. Başkaca erken teşhisi kıymeti de kalıcı hasarları önlemek içindir. 

VEBADAN KORUNMANIN YOLLARI VAR MIDIR?

Marazın görüldüğü ortamlarda kesinlikle uzak durmak gerekir. Etraf ariliği bu marazın adeta düşmanıdır. Ayrıyeten güneş ışınları da bakteriyi yok eder. Bu yüzden bakteri birinci olarak soğuk havalarda ortaya çıkar. Vebanın olduğu yanlara şapka, eldiven ve maskeyle dolaşılmalı. Kişinin ölmesi gerisinde bile bakteri yaşayabildiğinden gömülme esnasında kireçlenir. Ya da ilaçlanır. Bu da yaygınlaşmasını azaltır. Daima olarak bulunan  yer de ilaçlama yapılarak enfekte olmuş pirler ortadan kaldırılır. Korunmanın bir gayrı yolu ise aşıdır. Mütehassıslar köylerde bulunan şahısların çalı, taş ve odun yekuna esnalarında dikkatli olmaları gerektiğini aksi halde pire yuvalarına denk gelebileceklerini vurguluyor.