Betelgeuse Yıldızı Süratli Bir Formda Soluyor!

Gözyüzündeki en parlak yıldızlardan biri olan Orion ekip yıldızı içerisinde mahal alan kırmızı süper-dev Betelgeuse, son aylarda solmaya başladı ve bu da sıradandan çok daha az parlak olması mealine geliyor. Ayrıca devasa yıldızın, yakın devranda süper-novaya dönüşebileceği varsayımlarını de ortaya çıkarıyor.

Pensilvanya’daki Villanova Üniversitesi astronomları bu ayın başlarında yaptıkları açıklamada, Betelgeuse‘nin parlaklığının “modern devirlerin en düşük” seviyesinde olduğunu söylediler. Birebir ekibin Pazartesi günü yaptığı bir güncelleme de geçtiğimiz iki hafta içerisinde yıldızın solmaya devam ettiğini söylüyordu. Velev bu solmanın ölçüsü o kadar yüksek ki, en parlak 10 yıldızdan biri olma konumundan yaklaşık 21. en parlak yıldız olmaya kadar geriledi.

Burada gerçekleştiği düşünülen iki durum bulunuyor. Betelgeuse, geçtiğimiz bin yıl boyunca solup tekrar aydınlanan değişken bir yıldızdı ve şu anda gördüğümüz vaka, yıldızın ömrü içerisinde göz açıp kapayıncaya kadar geçtiği söylenebilecek son 50 yıl içerisindeki en önemli parlaklık düşüşü. Son haftalarda internet üzerinde mevzu hakkında konuşan bilim kişilerinin büyük kısmı da gerçekleşen şeyin muhtemelen bu olduğunu söylüyorlar. Yani yıldızın “ölmesini” beklemiyorlar.

Bir gayrı mümkünlük da Betelgeuse yıldızının en ahir “yakıtının tükenmiş olması” ve kendi içine yanlışsız yıkılmaya başlaması. Bu süreç, muazzam bir süpernova patlaması ile sonuçlanıyor.

ESO

Rutgers Üniversitesi fizikçisi Matthew Buckley, Twitter üzerinde, yıldızın süpernovaya dönüşme ihtimalinin az olduğunu belirtirken, esprili bir halde kimsenin asıl soruyu sormamasının şaşırtıcı olduğunu söyledi: “Bu soluklaşma, birinin (yıldızın) etrafında bir Dyson küresini bitirdiğinin işareti mi?“

Dyson küresi, gelişmiş bir uygarlık tarafından kurulabilecek, bir yıldızı çevreleyerek gücünün önemli bir ölçüsünü toplayan, teorik bir mega-yapı olarak tanımlanabilir. Bunu, bir yıldızı çevreleyen devasa güneş panellerinden oluşan daireler olarak düşünebilirsiniz.

Neyse ki bu yıldız Yerküre’den yüzlerce ışık yılı uzakta ve bu uzaklık kozmik manada epeyce küçük olsa da, süpernova patlamasına yakalanmaktan korkmamızı gerektirmeyecek kadar uzak. Dünya’daki hayatın yakındaki süpernovalardan geçmişte etkilendiğine yönelik enteresan araştırmalar olsa da, buradaki âlâ haber Betelgeuse’un patlaması Yerküre’yi bir biçimde etkilemeyecek. Astronom Sten Odenwald‘ın söylediğine nazaran patlamadan kalanların ve yüksek güçlü x-ışınlarının bize ulaşması için 100 yılın daha geçmesi gerekecek ve kendi Güneş’imiz ve Dünya’mız muhitindeki manyetik ortamlar bizi bunlardan koruyacak.

Tekrar de tekrarlamakta yarar var: Betelgeuse yıldızının bir süpernovaya dönüşme ihtimali nispeten düşük.